Geef een zoekterm in en druk op “enter”.

Bewijs misdrijven door fotoherkenning: zegt één beeld werkelijk meer dan duizend woorden?

  • Straf- en Strafprocesrecht

Een regelmatig gebruikte methode in het strafonderzoek is de fotovoorlegging. Politiediensten confronteren een getuige of slachtoffer met verschillende foto’s, waar (mogelijk) ook de foto van de verdachte van het misdrijf tussenzit. Indien de getuige of slachtoffer de verdachte formeel herkent als dader van het onderzochte misdrijf, vormt dit een bezwarend element op basis waarvan de rechter de persoon in kwestie schuldig kan verklaren aan het hem ten laste gelegde misdrijf.

De kwaliteit van de fotoherkenning is daarbij echter van groot belang. Uit onderzoek is immers veelvuldig gebleken dat slecht uitgevoerde fotoconfrontaties kunnen leiden tot een vals positief resultaat, met andere woorden een onterechte herkenning en bijgevolg mogelijk ook een onterechte veroordeling.

In een recent arrest d.d. 23.05.2017 oordeelt het hof van beroep te Gent dat de fotovoorlegging van slechts één foto bedenkelijk is en niet uitsluitend kan dienen als basis voor een veroordeling.

In die zaak werd aan een getuige slechts één foto voorgelegd, die verklaarde de beklaagde daarop te herkennen. Daartegenover stond dat aan het slachtoffer en twee andere getuigen een fotodossier met acht foto’s werd voorgelegd, waarop de persoon in kwestie niet formeel werd herkend. Het slachtoffer verklaarde wel dat de foto van de beklaagde het meest gelijkend was op de dader, terwijl getuige 1 niemand kon herkennen en getuige 2 verklaarde dat de dader er volgens hem niet tussen stond.

Het hof oordeelt dat er ernstige bedenkingen kunnen gemaakt worden bij een dergelijke gang van zaken, waarbij aan een getuige slechts de foto van één persoon (de beklaagde) wordt voorgelegd. Daar komt nog bij, zo overweegt het hof, dat het herkennen van personen op een foto in elk geval al geen eenvoudige zaak is.

Daarmee bevestigt het hof van beroep te Gent het belang om met fotoconfrontaties zeer omzichtig om te springen. Onder meer de aard van de foto, de hoedanigheid en frequentie waarin waarnemer en dader elkaar hebben getroffen, en de wijze van herkenning hebben een belangrijke impact op de betrouwbaarheid van die herkenning.

De herkenning van de dader van een misdrijf op foto blijft een belangrijk element in de waarheidsvinding, maar moet op een kwalitatieve wijze worden georganiseerd om het risico op onterechte herkenningen te minimaliseren.

De herkenning op foto is dus potentieel veel-, maar zeker niet alles-zeggend.