Het recht op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en de eerbiediging van het privéleven het gezinsleven zijn fundamentele mensenrechten die eenieder bezit. De onschendbaarheid van de woning kadert binnen dit recht op privéleven. Het gegeven dat uw woning onschendbaar is, betekent simpelweg dat uw huis enkel kan worden betreden en kan worden doorzocht in de door de wet omschreven gevallen en in de vorm die de wet voorschrijft. Nochtans berichten media dagelijks over lockdownfeestjes georganiseerd in privéwoningen die worden stilgelegd na tussenkomst van de politie. Is de politie überhaupt gerechtigd om uw woning te betreden om de naleving van de coronamaatregelen te controleren?
Eerst en vooral moet worden opgemerkt dat de politie gerechtigd is om een woning te betreden wanneer de bewoner daar mee instemt.
Indien de bewoner de politie niet wenst toe te laten in zijn privéwoning, is de politie toch gerechtigd om zich toegang tot die woning te verschaffen in welbepaalde gevallen. Zo mag de politie een privéwoning betreden bij een op heterdaad betrapping van een misdrijf, indien zij hiervoor de toelating krijgt van de procureur des Konings. Toegepast op de huidige pandemie, is er sprake van een situatie van heterdaad wanneer een inbreuk op de coronamaatregelen wordt ontdekt terwijl die inbreuk wordt gepleegd of onmiddellijk daarna, of wanneer de verdachte kort na de inbreuk wordt aangetroffen in het bezit van zaken die doen vermoeden dat hij de dader is van of medeplichtig is aan de inbreuk(en) op de coronamaatregelen. Zo werden reeds lockdownfeestjes stilgelegd nadat verschillende geparkeerde auto’s werden opgemerkt voor de deur van een woning en nadat vanop straat duidelijk kon worden opmerkt dat erg veel volk samenkwam in een welbepaalde woning. In de praktijk zullen niet alle situaties even eenduidig zijn. In ieder geval is steeds de toelating vereist van de procureur des Konings vooraleer politiediensten een privéwoning kunnen betreden om vervolgens op heterdaad een inbreuk op de coronamaatregelen vast te stellen.
Daarnaast mag de politie een woonst binnenvallen wanneer zij beschikt over een huiszoekingsbevel dat werd afgeleverd door de onderzoeksrechter.
Verder moet worden opgemerkt dat het College van Procureurs-Generaal recent heeft verduidelijkt dat politiediensten zich niet kunnen beroepen op de Wet op het politieambt om zonder toestemming van de bewoner een woning te betreden met het oog op het uitvoeren van een coronacontrole. De Wet op het politieambt schrijft voor dat politiediensten gerechtigd zijn om niet voor het publiek toegankelijke plaatsen te betreden zonder toestemming van de bewoner wanneer zich op die plaats een gevaar voordoet dat een uitermate ernstige bedreiging vormt voor het leven of de lichamelijke integriteit van personen. Volgens het College van Procureurs-Generaal kan een mogelijke besmetting met het coronavirus niet worden beschouwd als een dergelijk gevaar in de zin van de Wet op het politieambt.
Tot slot besliste het College van Procureurs-Generaal dat politiediensten geen drones mogen inzetten om inbreuken op de coronamaatregelen vast te stellen. Een drone mag niet filmen in de privéruimte en kan dus in geen geval gebruikt worden om bijvoorbeeld een lockdownfeestje in een woning op te sporen. Drones mogen enkel worden gebruikt om drukte in te schatten op openbare plaatsen zoals in winkelstraten of op de zeedijk maar niet om overtredingen van de coronaregels in/aan uw woning vast te stellen.
Toch blijft het zeer belangrijk – zeker met de kerst- en feestdagen voor deur – dat de coronamaatregelen worden gerespecteerd. Zoals hierboven werd uiteengezet, beschikt de politie – ondanks de recente verduidelijkingen van het College van Procureurs-Generaal – immers over verschillende, juridisch onderbouwde, mogelijkheden om uw woning te betreden om de naleving van de coronamaatregelen te controleren. Daarenboven werden de boetes die kunnen worden opgelegd bij een inbreuk op de coronamaatregelen opgetrokken van €250 naar €750. Personen die bijeenkomsten organiseren die indruisen tegen de coronamaatregelen, zoals lockdownfeestjes, riskeren een geldboete van €4000.
