In de voorbije jaren is Vlaanderen geconfronteerd geweest met (ernstige) gevallen van wateroverlast. Denk bijvoorbeeld aan de overstromingen van 2021 in de regio’s rondom het Maas- en Demerbekken. Tegelijkertijd kent onze bodem thans een (historisch) lage grondwaterstand, wat ertoe leidt dat bij periodes van langdurige droogte maatregelen noodzakelijk blijken, zoals het verbod op het sproeien met leidingwater.
Beleidsmakers worden reeds enige tijd gewezen op de oorzaak van deze problematiek, met name de jarenlange en systematische toename van verhardingen. Daarmee bedoelt men onder meer het afdichten van bodems of het plaatsen van constructies die de bodem ondoordringbaar maken. Deze praktijken zorgen ervoor dat de bodem geen regenwater meer kan opnemen, maar ook dat het regenwater versneld wordt afgevoerd naar (soms verouderde) rioleringen.
Om het hoofd te bieden aan het voorgaande, tracht de Vlaamse overheid ons aan te zetten tot ontharden oftewel het verminderen van de huidige bodemafsluiting in functie van meer groene ruimte of ten voordele van een waterdoorlatende bodemafsluiting (bijvoorbeeld grind of houtspaanders).
In lijn met deze strategie, laat de Vlaamse regering sinds 1 januari 2023 toe dat u zonder omgevingsvergunning overgaat tot de eerste vorm van ontharding . Daartoe werd er een tweede lid toegevoegd aan artikel 13.2 van het vrijstellingsbesluit[1].Concreet mag u voortaan verharde ruimtes afbreken en inruilen voor een grasperk zonder dat u daarvoor een vergunning moet aanvragen. Oorspronkelijk was deze vrijstelling beperkt tot een oppervlakte van maximaal 300 vierkante meter. Thans geldt er dus geen drempel meer, doch blijft een afbraak zonder vergunning verboden wanneer de verharding opgenomen is in de inventaris van het bouwkundig erfgoed.
Om het gebruik van deze (nieuwe) vrijstelling aan te moedigen, organiseert de Vlaamse Overheid van 21 maart tot en met 31 oktober 2023 “het Vlaams Kampioenschap Tegelwippen”. Het concept is simpel: deelnemers dienen middels één of meerdere (leuke) foto’s aan te geven welke verhardingen (tegels, beton, asfalt, klinkers, kiezels, …) zij hebben vervangen door groen. Op basis van de inzendingen wordt er een ‘tegelstand’ bijgehouden aan de hand waarvan men zal bepalen welke gemeente zich kroont tot Vlaamse kampioen tegelwippen.
Heeft u vragen over deze vrijstelling? Neem dan contact op met het team bestuurs- en omgevingsrecht.
[1] Voluit: Besluit van de Vlaamse Regering van 16 juli 2010 tot bepaling van stedenbouwkundige handelingen waarvoor geen omgevingsvergunning nodig is
