Deze week werd in de kamer het wetsontwerp betreffende de gemeentelijke bestuurlijke handhaving goedgekeurd. Deze wet beoogt de lokale besturen een specifieke rechtsgrond te bieden om maatregelen te nemen gericht op het tegengaan van ondermijnende criminaliteit.
Één van de wettelijke kerntaken van een gemeente is om de openbare orde te verzekeren. Hiertoe hadden de gemeenten voorheen enkel de welbekende GAS-wetgeving als instrument om overlast en bepaalde vormen van criminaliteit tegen te gaan. Sinds de inwerkingtreding van de Nieuwe Gemeentewet kan de gemeenteraad ook politieverordeningen aannemen om een aantal preventieve maatregelen te nemen in het kader van de openbare orde. Ook de Burgemeester kan op zijn beurt een breeds scala aan maatregelen nemen, zoals het opleggen van een bestuurlijke maatregel of de tijdelijke sluiting van een hinderlijke inrichting. Deze maatregelen staan onder het toezicht van de Raad van State.
De nieuwe wet Bestuurlijke Handhaving moet lokale besturen in staat stellen om krachtdadiger op te treden tegen de georganiseerde en ondermijnende criminaliteit welke plaatsvindt op hun grondgebied. Hieronder worden een aantal nieuwigheden opgelijst:
- DIOB
Één van de belangrijkste krachtlijnen van de nieuwe wet is de oprichting van de ‘Directie Integriteitsbeoordeling voor Openbare Besturen’ (“DIOB”). De DIOB is de Belgische variant van het Nederlandse ‘BIBOB’ dat reeds in 2003 werd opgericht.
De DIOB is een dienst van de federale staat onder het gezag van de minister van Binnenlandse Zaken en van de minister van Justitie, die voornamelijk risicoanalyses zal maken over de economische sectoren en activiteiten waarbinnen de ondermijnende criminaliteit zich kan manifesteren.
- Koninklijk besluit
Op basis van bovenstaande risicoanalyse zal er een koninklijk besluit worden opgericht waarin een aantal economische sectoren en activiteiten worden opgelijst die als risicovol worden beschouwd.
Vervolgens kan de gemeenteraad op grond van dit Koninklijk besluit een gemeentelijke politieverordening uitvaardigen. Meer specifiek zal zo’n verordening per economische sector of activiteit bepalen binnen welke redelijke termijn het lokaal bestuur de integriteitsonderzoeken naar die gekozen economische sectoren en activiteiten zal opstarten en/of beëindigen.
- Integriteitsonderzoek
Het integriteitsonderzoek heeft in principe betrekking op de persoon die in rechte of in feite belast is of zal zijn met de uitbating. Zo’n onderzoek houdt in dat de gemeente verschillende relevante databanken kan raadplegen en een advies kan vragen aan de lokale politie. Indien uit het Integriteitsonderzoek blijkt dat er verder onderzoek en bijkomende informatie noodzakelijk is kan advies gevraagd worden aan de DIOB.
Wat is nu het nut van een dergelijk onderzoek? Welnu, indien een uitbating die beschouwd wordt als ‘risicovol’ een omgevingsvergunning heeft of aanvraagt kan het college van burgemeester en schepenen, naar aanleiding van het integriteitsonderzoek en op voorstel van de burgemeester, de vergunning weigeren, schorsen of opheffen. Indien er geen sprake is van een vergunning, kan het college van burgemeester en schepenen de inrichting op voorstel van de burgemeester ook volledig sluiten.
Men kan slechts overgaan tot het weigeren, schorsen of opheffen van een vergunning of het volledig sluiten van een inrichting indien blijkt dat:
- er een aanwijsbaar ernstig risico, gebaseerd op feiten of omstandigheden, bestaat dat de inrichting zal worden uitgebaat om voordelen, al dan niet financieel van aard, uit eerder gepleegde strafbare feiten te benutten, en/of;
- er een aanwijsbaar ernstig risico, gebaseerd op feiten of omstandigheden, bestaat dat de inrichting zal worden uitgebaat om strafbare feiten te plegen, en/of;
- er ernstige aanwijzingen zijn dat er strafbare feiten zijn gepleegd om de inrichting uit te baten.
Om de sluiting van een bepaalde inrichting effectief af te dwingen, voorziet de wet bestuurlijke Handhaving ook in twee bijkomende instrumenten voor de burgemeester. Zo kan hij/zij een inrichting bestuurlijk laten verzegelen of een bestuurlijke dwangsom opleggen.
Het is nu afwachten hoe deze wet in de praktijk geïmplementeerd zal worden.
Aarzel niet om de cel bestuurs- en omgevingsrecht van GEVACO Advocaten te contacteren bij vragen en procedures omtrent bestuurlijke maatregelen.
