De gevolgen van de coronacrisis in het basisonderwijs en secundair onderwijs zijn ongezien. De scholen bleven enkel open voor de opvang van de kinderen. In principe dan alleen nog maar voor ouders die beide in de zorgsector werken. De lessen werden opgeschort. Eerst uitsluitend herhalingsoefeningen vanop afstand. Daarna deed pre-teaching haar intrede. Ondertussen zijn de scholen mondjesmaat aan het heropenen, maar volledige schooldagen zijn nog niet altijd mogelijk.
Hoe moet het nu verder met de evaluaties? Een schoolreglement is toch bindend? Het is een soort toetredingscontract waarbij de school in het begin van het schooljaar een aanbod formuleert. De ouders stemmen in. Beide partijen dienen dit dan ook na te leven. Door de coronamaatregelen is het echter niet voor iedereen mogelijk om zijn of haar juridische verplichtingen na te leven. Het Vlaams parlement heeft dan ook moeten ingrijpen.
Evaluatiemaatregelen
Zowel in het basisonderwijs, als in het secundair onderwijs is ondertussen voorzien dat het schoolbestuur voor de resterende periode van het schooljaar 2019-2020 – zonder akkoord van de betrokkenen (!) – evaluatiemaatregelen nemen die verschillen van de bepalingen van het schoolreglement. Zij kunnen dus eenzijdig afwijken van de gemaakte afspraken. Zij moeten de gewijzigde maatregelen wel schriftelijk of elektronisch met de betrokken personen communiceren.
Deze wijzigingen kunnen betrekking hebben op de voor evaluatie in aanmerking te nemen periode, de te kennen leerstof, het aantal examens, de gekozen examen- en evaluatievormen (bijvoorbeeld ‘coronaperiode zonder cijfers’, formatieve evaluatie op basis van inzet en proces, dagelijks werk, geen toetsen, schriftelijk, mondeling, uitgestelde proeven in augustus …).
Getuigschrift en beroepsmogelijkheden in het basisonderwijs
In het decreet basisonderwijs is voorzien dat “in normale omstandigheden” het schoolbestuur ten laatste op 30 juni aan de ouders de beslissing over het al dan niet toekennen van het getuigschrift moeten meedelen. De ouders worden geacht deze beslissing op 1 juli te hebben ontvangen. Vervolgens kunnen zij volgens de bepalingen van het schoolreglement een overleg vragen met de directeur, met eventueel een nieuwe klassenraad tot gevolg. Tegen die beslissing staat een beroepsmogelijkheid open. De precieze termijnen worden in het schoolreglement vermeld en kunnen verschillen van school tot school.
De noodmaatregelen voorzien nu dat het schoolbestuur de beslissing over het getuigschrift ten laatste op 7 juli aan de ouders moet meedelen. Zij worden geacht die beslissing op 8 juli te hebben ontvangen. De termijnen om een gesprek aan te vragen en vervolgens eventueel beroep aan te tekenen, lopen dan ook pas vanaf 8 juli.
Evaluatiebeslissingen en beroepsmogelijkheden in het secundair onderwijs
Soortgelijke bepaling is voor het secundair onderwijs niet voorzien, omdat de uiterlijke datum van mededeling in de Codex Secundair Onderwijs niet vastgepind staat op een welbepaalde decretaal vastgelegde datum. De scholen moeten dit vermelden op de jaarplanning in het schoolreglement. Zij kunnen hiervoor dus gebruik maken van de eenzijdige afwijkingsmogelijkheid die voor evaluatiemaatregelen is voorzien (zie hierboven). Uiteraard moet het schoolbestuur de voorziene rechtsbescherming wel waarborgen. De ouders kunnen een bemiddelingsgesprek aanvragen en hebben later nog een verhaalsmogelijkheid bij de beroepscommissie. Het schoolbestuur kan alleen – in afwijking van de jaarplanning – beslissen dat de mededeling op een later tijdstip gebeurt, hetgeen betekent dat de beroepstermijnen ook pas nadien kunnen beginnen lopen.
Mr. Philippe Dreesen
