De wet voorziet de mogelijkheid om een persoon die reeds geadopteerd is, nogmaals te adopteren, indien:
1° de vorige adoptant of adoptanten overleden zijn;
2° de vorige adoptie herzien is of de vorige gewone adoptie ten aanzien van de adoptant of van de adoptanten herroepen is;
3° zeer gewichtige redenen bestaan die vereisen dat op verzoek van het openbaar ministerie een nieuwe adoptie wordt uitgesproken.
Daarnaast dient de adoptant alle voorwaarden voor gewone adoptie te vervullen, zoals leeftijds- en geschiktheidsvereisten.
Voor 2015 kon de afstamming van de meemoeder enkel door adoptie komen vast te staan. Ondertussen is de wetgeving hierover gewijzigd. Het kind heeft nu wel de echtgenote van de moeder automatisch als meemoeder. Zij kan het kind ook erkennen, bijvoorbeeld bij samenwoning. Hiervoor is dus geen adoptie meer vereist.
Brengt de situatie voor 2015 geen ongelijkheid met zich mee tussen kinderen uit een heteroseksuele relatie en kinderen uit een relatie tussen twee vrouwen? Die eerste categorie komt in aanmerking voor een adoptie, ook al leven beide ouders nog. Bij meemoederschap voor 2015 is er per definitie sprake van een tweede adoptie. Na een relatiebreuk kan de nieuwe partner van de moeder het kind alleen maar adopteren in geval van zeer gewichtige redenen, terwijl dit voor hetero’s niet geldt.
Het Grondwettelijk Hof heeft zich moeten buigen over de vraag of dit verschil in behandeling wel of geen discriminatie uitmaakt. Het hof acht het gelijkheidsbeginsel uiteindelijk niet geschonden, omdat een nieuwe adoptie niet bij voorbaat uitgesloten is.
De wetgever heeft de mogelijkheid om tot een nieuwe adoptie over te gaan weliswaar willen verruimen, maar wenste tegelijkertijd “adopties op proef” en andere misbruiken te vermijden. Hiermee beoogde hij de stabiliteit van verwantschapsbanden en de gezinsomgeving van de geadopteerde te waarborgen.
Het hof aanvaardt deze regeling, omdat de bevoegde overheden geval per geval een afweging kunnen maken tussen de belangen van de verschillende betrokken personen. Daarbij primeert het belang van het kind. De nieuwe partner van de moeder kan het kind (nogmaals) adopteren, indien dat in zijn belang is. Wellicht heeft het hof in het achterhoofd gehouden dat deze problematiek niet meer speelt voor kinderen die na 2015 geboren zijn. Gelet op deze uitspraak valt het ook te verwachten dat de rechtbank, die zich in dergelijk geval moet uitspeken, de situatie meer soepel benadert.
Mr. Philippe Dreesen
