Studenten in het hoger onderwijs kijken elk jaar reikhalzend uit naar het einde van de examenperiode in juni: het begin van een welverdiende zomervakantie, een diploma of zelfs de start van een professionele carrière. Dit jaar wellicht gewoon – net zoals iedereen – het einde van de lockdown. Ongetwijfeld roept dat vragen op. Kunnen de examens nog doorgaan? Gebeuren de voorgeschreven mondelinge of schriftelijke examens nu op afstand? En vooral, kan ik nog afstuderen in juni?
1. Bestaande contracten respecteren …,
In het algemeen zijn de hogescholen en universiteiten soepel overgeschakeld naar afstandsonderwijs. De leerstof wordt nog steeds gedoceerd.
Dit neemt niet weg dat ingevolge de crisissituatie een flinke achterstand opgelopen werd. Ook hebben bepaalde stageplaatsen hun deuren moeten sluiten ingevolge de genomen maatregelen. Of ze hebben moeten inzetten op thuiswerk. Dit beïnvloedt natuurlijk het leerproces van de student die stage loopt.
De onderwijsinstelling moet voorafgaand aan ieder academiejaar bepalen van wanneer tot wanneer dit loopt, waarbinnen de evaluatie en de deliberatie moet plaatshebben. Maar is er dit schooljaar nog wel voldoende tijd om de te bereiken competenties en leerdoelstellingen te behalen? Dit zal natuurlijk van opleiding tot opleiding afhangen, maar dit gaat zeker niet overal het geval zijn. Daarnaast tekenen studenten eigenlijk in op een toetredingscontract, hetgeen de onderwijsinstelling moet respecteren. Dit zou heel wat aanleiding kunnen geven tot juridische discussies.
2. …, maar nood breekt wet?
Daarom heeft het Vlaams parlement op 17 april 2020 een nooddecreet gestemd. Om juridische procedures te vermijden, kunnen onderwijsinstellingen de evaluatie of de deliberatie eenzijdig uitstellen tot een later ogenblik wanneer die door de impact van COVID-19 niet op het vastgesteld moment kon plaatsvinden. Zij dient vooraf vast te stellen wanneer dit dan wel gebeurt. In uitzonderlijke omstandigheden kan dit zelfs na het beëindigen van het academiejaar vallen. Hierover moet zij wel overleg plegen met de studentenvertegenwoordiging: via de studentenraad; via een vorm van studentenvertegenwoordiging op opleidings-, faculteits- of departementsniveau waarover de studentenraad geraadpleegd werd; of via de individuele student.
Wanneer een student pas later geëvalueerd wordt, behoudt hij wel de initieel voorziene proclamatiedatum. Zo vermijdt hij als toekomstige sollicitant bij de potentiële werkgever de indruk te wekken een bisjaar te hebben gehad.
Het zou ook kunnen dat bepaalde voorgeschreven examenvormen niet meer haalbaar zijn, zoals bijvoorbeeld een groepswerk, een rollenspel test, … Om de afstand te garanderen, kan een mondeling examen via videoconferentie de voorkeur verdienen op het voorziene schriftelijk examen in de aula. Daarom voorziet het nooddecreet dat de onderwijsinstellingen eenzijdig kunnen afwijken van vermelde toetredingscontracten. In principe moeten de onderwijsinstellingen het recht op een tweede examenkans blijven garanderen, tenzij dit niet mogelijk is. Zij moet die afwijking motiveren.
Het einde van het academiejaar is voorlopig nog niet in zicht. Studenten blijven dit jaar dus wat langer in en op hun kot.
Indien u hierover nog bijkomende vragen zou hebben, kunt u steeds contact opnemen met Mr. Philippe Dreesen.
