In sommige Europese landen werd het reeds beslist, in België overweegt de regering het: een algemene vaccinatieplicht.
Maar kan dat zomaar? En wat te doen met vaccin-weigeraars? Of met mensen die niet (langer) in staat zijn hun goedkeuring of instemming te geven met deze vaccinatie?
Vaccinatie op de werkvloer
Al van in het begin van de corona-pandemie stellen er zich problemen op de werkvloer. Niet alleen werden vele werknemers en dus ook vele ondernemingen getroffen door besmettingen, maar in vele ondernemingen kwam het ook tot betwistingen tussen werkgever en werknemer en tussen werknemers onderling. Grootste twistpunt was de vraag naar het al dan niet gevaccineerd zijn van de werknemer. En wat te doen met een niet-gevaccineerde werknemer? Wat te doen als werkgever als je overige werknemers niet meer willen samenwerken met collega’s die zich niet willen laten vaccineren?
Er is al veel geschreven over wat juridisch al dan niet kan. En zoals zo vaak, bestaat er geen eensgezindheid onder juristen over wat mag en wat niet mag. Ook overheidsinstanties zoals UNIA en de Gegevensbeschermingsautoriteit hebben hun visie over dit onderwerp gedeeld. Meer dan een advies was dit echter niet.
Ondertussen heeft de Raad van State een positief advies gegeven met betrekking tot het Koninklijk Besluit omtrent de invoering van een verplichte vaccinatieplicht voor het personeel werkzaam in de zorgsector. Gaat dit de voorbereider zijn van een algemene vaccinatieverplichting op de werkvloer?
Maar hoe gaat een werkgever dit controleren? Tot op heden wordt in het algemeen voorgehouden dat een werkgever niet mag vragen naar een Covid Safe Ticket van zijn werknemers. Dat dit toch wel tot bizarre situaties leidt, kan niemand ernstig betwisten. Maar hoe kan een werkgever straks controleren of zijn werknemers gevaccineerd zijn als de algemene vaccinatieplicht op de werkvloer wordt ingevoerd?
En wat te doen met een werknemer die pertinent weigert om zich te laten vaccineren? Het lijkt voor de hand te liggen dat deze werknemer, aangezien hij geen arbeidsprestaties meer kan leveren, geen aanspraak kan maken op een loon ten laste van zijn werkgever. Kan zulke werknemer genieten van het stelsel van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht (corona)? Moeilijke vraag, want is er wel sprake van een situatie van overmacht, aangezien het de werknemer zelf is die weigert zich te laten vaccineren en het daardoor zelf onmogelijk maakt om het overeengekomen werk uit te voeren.
En maakt het weigeren zich te laten vaccineren als werknemer een einde aan de arbeidsovereenkomst? En wie moet daartoe het initiatief nemen? Zal de werknemer al dan niet aanspraak kunnen maken op een opzeggingsvergoeding? Zal de werknemer alsdan kunnen genieten van een werkloosheidsuitkering?
Dat een algemene vaccinatieplicht op de werkvloer aanleiding zal geven tot vele discussies en disputen, staat nu al vast. Belangrijk is te noteren dat het Europese Hof voor de rechten van de mens reeds in 2021 heeft geoordeeld dat een door de overheid verplichte vaccinatie weliswaar als een inmenging in het privé-leven kan beschouwd worden, maar niet als een ongeoorloofde inbreuk in datzelfde privé-leven. En een inmenging in het privé-leven mag opgelegd worden bij wet (te lezen in de ruime betekenis van het woord).
Ook het Belgisch federaal Mensenrechteninstituut heeft onlangs groen licht gegeven voor een algemene vaccinatieplicht.
Het lijkt nog een kwestie van tijd vooraleer deze algemene vaccinatieplicht wordt ingevoerd. Het is aan de sociale partners om de gevolgen daarvan op de werkvloer nu reeds voor te bereiden in de Nationale Arbeidsraad (NAR).
